Słyszeliście o procesach eksperymentalnych w biznesie?
Coraz więcej firm, nie tylko tych, które reprezentują branże innowacyjne, opiera swoje działania na eksperymentach i testowaniu nowych pomysłów.
Procesy eksperymentalne to koncepcja, która zyskuje na popularności dzięki swojej elastyczności i możliwości szybkiego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe. Jednym z pionierów tej teorii jest Eric Ries, twórca metody Lean Startup, która opiera się właśnie na eksperymentowaniu i uczeniu się na podstawie szybkich testów w realnych warunkach rynkowych. Jego podejście do zarządzania, zakładające iteracyjne testowanie pomysłów oraz bezpośrednią weryfikację z rynkiem, zrewolucjonizowało sposób, w jaki przedsiębiorcy i menadżerowie myślą o wprowadzaniu innowacji.
Ries zauważył, że tradycyjne biznesplany często zawodzą w zmiennym środowisku, dlatego zamiast tworzyć długoterminowe prognozy, lepiej jest wdrażać małe, szybkie eksperymenty, aby uzyskać natychmiastowe informacje zwrotne od klientów. W tym kontekście procesy eksperymentalne pozwalają firmom nie tylko ograniczać ryzyko, ale także lepiej odpowiadać na potrzeby swoich klientów.
Alexander Osterwalder, współautor książki Tworzenie najlepszych ofert, również promuje koncepcję procesów eksperymentalnych, zwłaszcza w kontekście tworzenia i testowania propozycji wartości dla klientów. Osterwalder podkreśla, że:
zamiast bazować na założeniach, firmy powinny weryfikować swoje pomysły w praktyce,
stosując szybkie eksperymenty, które pozwalają zrozumieć, co rzeczywiście działa, a co nie.
We wspomnianej książce Osterwalder zachęca do iteracyjnego podejścia w budowaniu produktów i usług – czyli do tego, by najpierw tworzyć prototypy i minimalnie opłacalne produkty (tzw. MVP – Minimum Viable Product), a następnie testować je bezpośrednio na rynku.
To pozwala firmom ograniczać ryzyko, szybciej dostosowywać się do potrzeb klientów oraz modyfikować swoje oferty w oparciu o rzeczywiste dane, a nie przypuszczenia.
Dlaczego warto sięgać po eksperymenty w biznesie według Osterwaldera?
- Aby minimalizować ryzyko porażki – poprzez testowanie w praktyce zamiast zakładania, co zadziała.
- Szybciej się dostosować – firmy mogą błyskawicznie reagować na wyniki eksperymentów i wprowadzać potrzebne zmiany.
- Skupić się na kliencie – procesy eksperymentalne pomagają lepiej rozumieć, czego naprawdę potrzebują klienci. I jak dostosować ofertę, by była jak najlepiej dopasowana do rynku.
A co z tradycyjnym podejściem do prowadzenia biznesu?
W rzeczywistości, którą w większości dobrze znamy, zazwyczaj zaczynało się od opracowania szczegółowego biznesplanu. W stabilnych i przewidywalnych warunkach biznesplany były kluczowym narzędziem, pozwalającym na uporządkowane zaplanowanie działań, zasobów i strategii.
Jednak dzisiejszy świat biznesu jest pełen niepewności, dynamicznych zmian i zmiennych rynków. W takich warunkach, biznesplany mogą dawać złudne poczucie bezpieczeństwa, nie przystając do szybko zmieniającej się rzeczywistości.
Zamiast więc skupiać się na tworzeniu szczegółowych planów, coraz więcej przedsiębiorców i menadżerów decyduje się na bardziej elastyczne i pragmatyczne podejście i procesy eksperymentalne. Testowanie pomysłów w praktyce, eksperymentowanie i szybkie wyciąganie wniosków to podejście, które pozwala lepiej reagować na zmiany oraz minimalizować ryzyko związane z niepewnością.
Biznesplany vs. eksperymentowanie
Poniżej znajdziesz porównanie wielu aspektów budowania biznesu w oparciu o eksperymenty i sztywny biznesplan. Zachęcam, aby każdy odnieść każdy z tych obszarów to własnego biznesu. Możesz dokonać tego na podstawie analogii do przytoczonych przykładów.
1. Perspektywa wiedzy:
- Biznesplany: Tradycyjnie opierają się na założeniu, że „my wiemy”. Czyli to, co zostało opracowane wewnątrz organizacji, jest wystarczające do osiągnięcia sukcesu. Firma zakłada, że opracowana strategia marketingowa będzie skuteczna bez zmian przez kolejne lata.
- Eksperymentowanie: W podejściu eksperymentalnym zakłada się, że „nasi klienci i partnerzy biznesowi wiedzą”. To oznacza, że kluczowe dane i informacje czerpiemy z interakcji z rynkiem oraz odbiorcami usług. Firma testuje różne kanały marketingowe i modyfikuje strategię na podstawie opinii klientów.
2. Narzędzia:
- Biznesplany: Często wykorzystują szczegółowe dokumenty i plany, które mogą być przestarzałe w szybko zmieniającym się otoczeniu. Tworzenie szczegółowych prognoz sprzedaży na najbliższe 5 lat.
- Eksperymentowanie: Bazuje na narzędziach takich jak szablony Modelu Biznesowego i Propozycji Wartości, które pozwalają dynamicznie dostosowywać działania. Używanie narzędzi do prototypowania nowych produktów i szybkiego testowania z klientami.
3. Proces:
- Biznesplany: Stawiają na realizację wcześniej ustalonego planu. Trzymanie się pierwotnie ustalonego harmonogramu wdrożenia nowej usługi.
- Eksperymentowanie: Skupia się na procesie, takim jak „customer development” i podejściu Lean Start-up. W tych metodache kluczową rolę odgrywa nauka i adaptacja do zmian. Wprowadzanie zmian w usłudze po każdej fazie testowej.
4. Koncentracja:
- Biznesplany: Koncentrują się na realizacji ustalonego scenariusza, zakładając, że rynek pozostanie niezmienny. Opracowanie jednego stałego produktu na rynek.
- Eksperymentowanie: To ciągłe badanie nowych pomysłów, testowanie ich na rynku, a także uczenie się i adaptacja do uzyskanych rezultatów. Testowanie kilku różnych wersji produktu na różnych segmentach rynku.
5. Podstawa decyzyjna:
- Biznesplany: Decyzje często oparte są na historycznych danych i sukcesach z przeszłości. Decyzje oparte na danych z poprzednich lat.
- Eksperymentowanie: Decyzje opierają się na faktycznych wnioskach i danych z przeprowadzonych eksperymentów. Decyzje podejmowane na podstawie aktualnych wyników testów rynkowych.
6. Ryzyko i niepewność:
- Biznesplany: Mogą maskować niepewność poprzez iluzję szczegółowego planu, jednak nie eliminują ryzyka. Zakładanie, że rynek będzie działał zgodnie z prognozami.
- Eksperymentowanie: Pozwala świadomie podejść do ryzyka i ograniczać je za pomocą testowania pomysłów oraz stopniowego zdobywania wiedzy. Ciągłe testowanie i zmniejszanie ryzyka poprzez analizę bieżących wyników.
Dlaczego warto postawić na eksperymentowanie?
W czasach, kiedy niepewność i zmienność stają się normą, kluczem do sukcesu jest elastyczność. Tradycyjne biznesplany, choć nadal mają swoje miejsce, ustępują miejsca eksperymentowaniu. Pozwala to firmom szybko dostosowywać się do warunków rynkowych, minimalizować ryzyko i lepiej spełniać potrzeby klientów.
Eksperymentowanie minimalizuje ryzyko i pozwala przedsiębiorcom lepiej zrozumieć swoich klientów. To w efekcie prowadzi do tworzenia bardziej dopasowanych produktów i usług. W przeciwieństwie do statycznych biznesplanów, proces eksperymentalny opiera się na dowodach. A te pozwalają lepiej zarządzać zmianami oraz osiągać cele biznesowe w efektywny sposób.
Zwinność i otwartość na eksperymentowanie to fundamenty nowoczesnego przywództwa
W AgileBiznes pomagamy liderom wdrażać te podejścia w ich organizacjach, budując skuteczne i elastyczne zespoły gotowe na wyzwania przyszłości.
Przekonaj się o tym i rozpocznij z nami projektowanie swoich usług.